Welk effect heeft de luchtvochtigheid op de temperatuur? Wat is de relatie tussen beide?

We beleven een bijzonder zonnige krokusvakantie en dat is te danken aan een droge luchtstroming, hoewel de lucht 's morgens wel nog vaak koud en vochtig is. Het verschil tussen 8u en 15u is regelmatig 15 graden, een typisch voorjaarsfenomeen dat zich nu vroeg voordoet. Hoe kan dat? Wat is de relatie tussen luchtvochtigheid en de temperatuur?

De luchtvochtigheid beïnvloedt zowel de gevoelstemperatuur als het warmteverlies van ons lichaam. De verhouding tussen temperatuur en luchtvochtigheid werkt op twee manieren:

1. Gevoelstemperatuur (Heat Index & Wind Chill)

Hoge luchtvochtigheid bij warme temperaturen: wanneer de luchtvochtigheid hoog is, verdampt zweet minder efficiënt. Dit belemmert het natuurlijke koelingsproces van ons lichaam, waardoor het warmer aanvoelt dan de werkelijke temperatuur. Dit wordt de heat index genoemd.
Lage luchtvochtigheid bij koude temperaturen: in koude, droge lucht verdampt vocht sneller, waardoor ons lichaam sneller afkoelt. Bijgevolg voelt het kouder aan dan de daadwerkelijke temperatuur. Dit wordt de gevoelstemperatuur genoemd (Engelse term: windchill).
 

    2. Temperatuurbereik en dauwpunt

Een hoge luchtvochtigheid betekent dat de lucht veel waterdamp bevat. Hierdoor koelt de temperatuur ’s nachts minder snel af, omdat waterdamp warmte vasthoudt.
Bij lage luchtvochtigheid koelt de temperatuur sneller af, omdat er minder waterdamp is om warmte vast te houden. En dat geldt ook vice versa: droge lucht warmt ook sneller op, waardoor het in het voorjaar tijdens de late morgen/voormiddag 3 à 4°C per uur warmer kan worden! De opwarmingssnelheid vlakt dan meestal af tijdens de vroege namiddag. Vaak komt de temperatuurwaarde dan ook 2 à 3 graden hoger dan eender welk weermodel aangeeft. Dat hebben we de voorbije dagen gezien.

Wat is het dauwpunt eigenlijk?

Het dauwpunt is de temperatuur waarop de lucht verzadigd raakt met waterdamp en condensatie (overgang van waterdamp naar waterdruppeltjes) optreedt. Hoe hoger de luchtvochtigheid, hoe dichter de luchttemperatuur bij het dauwpunt ligt. Dat gebeurt vaak 's ochtends wanneer de temperatuur zijn dieptepunt bereikt. Windluwe condities en een heldere tot lichtbewolkte hemel, werken een hoge luchtvochtigheid aan het aardoppervlak in de hand. Dat verklaart waarom er vaak mist voorkomt bij een hogedrukgebied.

Kort gezegd: 

• hoge luchtvochtigheid maakt warme temperaturen benauwder en koude temperaturen minder koud, terwijl lage luchtvochtigheid zorgt voor een snellere afkoeling en een droger gevoel.
• Warme lucht kan meer waterdamp bevatten en zal dus minder snel verzadigen. Dat verklaart enerzijds waarom de regendruppels in zomerse buien zo groot kunnen worden en anderzijds waarom er in de winterhalfjaar meer mist voorkomt dan in het zomerhalfjaar. Koude lucht zal namelijk sneller het dauwpunt bereiken. Om je een idee te geven hoeveel waterdamp de lucht kan bevatten bij een bepaalde temperatuur, kan je de afbeelding bovenaan dit artikel bekijken ;)