De Blue Deal is een belangrijk programma van de Vlaamse overheid dat zich richt op het aanpakken van droogte en waterschaarste. Vlaanderen heeft steeds vaker te maken met langere droge periodes, verdroging van natuur, dalende grondwaterstanden en watertekorten — en de Blue Deal is bedoeld om daar structureel iets aan te doen.
💧 Wat is de Blue Deal?
De Blue Deal is een actieplan dat sinds 2020 door de Vlaamse regering wordt uitgerold, met als doel:
✅ Water vasthouden waar het valt
✅ Grondwaterreserves aanvullen
✅ Waterverbruik efficiënter maken
✅ Ontharding en vergroening stimuleren
Het is een samenwerking tussen verschillende beleidsdomeinen: Leefmilieu, Landbouw, Economie, Ruimtelijke Ordening etc.
Enkele kernmaatregelen binnen de Blue Deal:
Ontharding van verharde oppervlakten
Subsidies voor gemeenten, bedrijven en burgers om verharding te verwijderen (pleinen, parkings, opritten...).
Bufferbekkens, infiltratiezones en wadi's
Ruimte voorzien waar regenwater de grond in kan sijpelen in plaats van snel afgevoerd te worden.
Slim watergebruik in de landbouw en industrie
Innovaties ondersteunen zoals precisielandbouw of hergebruik van proceswater.
Natuurherstelprojecten
Verdroogde natuurgebieden opnieuw nat maken, zoals veengebieden, moerassen of natte graslanden.
Opvang en hergebruik van regenwater
Zowel op kleine (particulier) als grote schaal (industrie, kantoorgebouwen).
💶 Financiering
- In 2023-2024 werd meer dan 500 miljoen euro uitgetrokken voor Blue Deal-projecten.
- Er zijn subsidies voor lokale overheden, bedrijven én verenigingen die meewerken aan de doelen van de Blue Deal.
📊 Waarom is dit belangrijk?
- Vlaanderen is een van de regio’s met de laagste waterbeschikbaarheid per inwoner in Europa.
- Droogte veroorzaakt schade aan landbouw, natuur en economie.
- Structurele oplossingen zijn goedkoper dan telkens noodmaatregelen nemen.
De Blue Deal in Vlaanderen omvat talrijke projecten die bijdragen aan het bestrijden van droogte en waterschaarste. Hieronder enkele voorbeelden van initiatieven:
1. Proeftuinen Droogte
Dit programma bevordert innovatieve samenwerkingen tussen bedrijven en non-profitorganisaties die inzetten op waterbesparing en circulair watergebruik. In 2022 werden 11 bijkomende projecten goedgekeurd, waaronder:
Sint-Truiden: Twee fruitboeren werken samen met de stad en Fluvius om een bufferbekken te creëren dat gevuld wordt met wateroverschotten uit een nabijgelegen gescheiden riolering. Dit water wordt gebruikt voor de irrigatie van 22 hectare fruitbomen.
Zedelgem: Bedrijf Bentopur en partners ontwikkelen een techniek om water uit bentoniet-slib te halen, wat vervolgens wordt gezuiverd en hergebruikt voor boringen, ruimingswerken en landbouwactiviteiten tijdens droge periodes.
2. Hergebruik van Gezuiverd Afvalwater
De Blue Deal investeert in projecten die gezuiverd afvalwater een nieuwe bestemming geven:
Antwerpse Haven: Een grootschalig project waarbij gezuiverd rioolwater wordt geleverd aan bedrijven in het havengebied, wat jaarlijks 30 miljoen m³ water bespaart dat anders uit het Albertkanaal zou worden opgepompt.
Aalst: Waterbedrijven Farys en De Watergroep zuiveren afvalwater verder tot drinkwater, dat via een pijpleiding naar West-Vlaanderen wordt getransporteerd en ondergronds wordt opgeslagen voor later gebruik, bijvoorbeeld om in de zomer voldoende drinkwater aan de kust te garanderen.
3. Onthardingsinitiatieven
Om waterinfiltratie te bevorderen en overstromingen te voorkomen, worden verhardingen verwijderd:
Zeebrugge: Ontharding van het Marktplein en Park Knapen om ruimte te creëren voor groen en waterinfiltratie.
Raversijde: Verwijdering van verharde fietspaden en natuurinrichting om de natuurlijke waterhuishouding te herstellen.
4. Natuurherstel en Waterbuffering
De Maatjes: Herstel van rietmoeras en natte graslanden om de natuurlijke waterbuffering te verbeteren en biodiversiteit te bevorderen.
Kleine Nete in Herentals: Herstel van de natuurlijke kronkeling van de rivier om water langer vast te houden, wat bijdraagt aan het voorkomen van verdroging en het verbeteren van de ecologische waarde.
Deze projecten illustreren de veelzijdige aanpak van de Blue Deal, gericht op zowel infrastructuurwerken als innovatieve technologieën en natuurherstel. Ze tonen aan hoe lokale besturen, bedrijven en organisaties samenwerken om Vlaanderen weerbaarder te maken tegen de gevolgen van klimaatverandering.
Voor een volledig overzicht van de projecten en meer details kunt u terecht op de officiële Blue Deal projectpagina.
